SỰ TỔNG HỢP GLUCOSE (CON ĐƯỜNG TÂN TẠO GLUCOSE)
Não và hồng cầu sử dung glucose là nguồn năng lượng chính nhưng lại không tổng hợp được glucose. Sự tổng hợp glucose xảy ra khi đói và khi cạn kiệt glycogen dự trữ. Chức năng này rất cần thiết đối với việc cung cấp glucose cho các mô, đặc biệt mô thần kinh. Cơ quan chủ yếu của sự tân tạo glucose là gan và khoảng 10% được tân tạo ở thận (phần vở) và ruột. Hình 7.9 chỉ ra các nguồn nguyên liệu cung cấp cho sự tổng hợp này.
Các giai đoạn đặc biệt của quá trình tổng hợp glucose
Quá trình tổng hợp glucose (tân tạo glucose) sử dụng các enzym của con đường đường phân. Có 3 enzym trong con đường đường phân không xúc tác phản ứng thuận nghịch đó là hexokinase, phosphofructokinasevà pyruvat kinase(hình 7.11).
Các phản ứng tân tạo glucose gồm những phản ứng gần như ngược lại củả con đường đường phân, trừ 3 enzym không xúc tác thuận nghịch .
- Từ pyruvat thành PEP phải trải qua các phản ứng sau: trước hết pyruvat vào trong ty thể, dưới tác dụng của pỵruvat carboxỵlase cần ATPđể pyruvat chuyển thành oxaloacetat, sau khi tạo thành malat, malat được chuyển ra bào tương nhờ con thoi malat-aspartat (chất vận chuyển dicarboxylat) (hình 7.11), ở bào tương malat chuyển thành oxaloacetat rồi carboxyl hóa dưới tác dụng của phosphoenol pyruvat carboxykinase cần GTPtạo thành PEP.
- Phản ứng từ Fl,6DP thành G6P cần enzym fructose- 1,6-diphosphatase.
- Phản ứng từ G6P thành glucose cần sự xúc tác của glucose-6-phosphatase; Năng lượng cần thiết để tổng hợp glucose từ pyruvat có thể viết:
2Pyruvat + 2 NADH + 4H+ +4ATP + 2GTP +6H20-> Glucose + 2NAD+ + 4ADP + 2GDP + 6Pi
Chu trình Cori
Cori thường xảy ra quá trình thoái hóa glucose trong điều kiện yếm khí tạo sản phẩm là lactat. Lactat từ cơ được nhanh chóng chuyển qua máu về gan. Ở gan lactat là nguồn nguyên liệu để tổng hợp glucose theo con đường tân tạo glucose. Vòng vận chuyển và biến đổi này được gọi là chu trình Cori.
Chu trình Glucose – Alanin
Trong nhiều tổ chức, trong đó có cơ, alanin transaminasechuyển đổi các acid cetonic thành acid amin. Thí dụ trong cơ, pyruvat chuyển thành alanin, alanin được vận chuyển trong máu đến gan, tại gan được chuyển thành pyruvat và được tổng hợp thành glucose theo con đường tân tạo. Glucose này lại được cung cấp trở lại các tổ chức trong đó có cơ. Quá trình vận chuyển và chuyên đổi này được gọi là chu trình Glucose — Alanin (hình 7.12).
Gan là nơi duy nhất có khả năng tân tạo glucose từ các sản phẩm khác; từ các monosaccarid: fructose, galactose, mannose; từ các sản phẩm chuyển hóa trung gian.
Từ khóa tìm kiếm nhiều:
hóa học 12
0 nhận xét:
Đăng nhận xét